Fikir Sanat Arşivi

Vahye Dayalı Bir Paradigma: Yeni Eğitim Müfredatları 2011 yılında Suriye topraklarında başlayan adalet ve özgürlük arayışına, zorba Baas rejiminin vermiş olduğu zalimce tepki, Suriye halkının yurtlarından birer birer ayrılmalarını ve çeşitli ülkelere iltica etmek zorunda kalmalarını beraberinde getirmiştir. Hemen yanıbaşnda yaşanan bu trajediye kayıtsız kalmayan Türkiye, bin yıllık kardeşliğin neticesi olarak, kapılarını Suriyeli kardeşlerine ardına kadar açmış ve zalim Esed yönetiminden kaçan insanlara kol kanat germiştir. İlmin, kültürün, tarihin ve bilhassa kardeşliğin beşiği olan Suriye’de yaşananlar, halkın birçok toplumsal ve iktisadi faaliyetini duraksattığı gibi, Suriye’nin geleceği olan gençlerin de eğitim hayatını sekteye uğratmıştır. İşte bu durumun farkında olan Türkiye, Suriyeli öğrenci ve eğitimcilere sağlamış olduğu imkanlarla, gençlerin yarım kalan eğitim faaliyetlerine devam etmelerine yardımcı olmuştur. “Geçici eğitim merkezleri” adı ile faaliyete geçen söz konusu...

Makale Değerlendirmesi (Özet): Rahile Kızılkaya Yılmaz, “Oryantalist Bir Fikrin Kendi Paradigması İçinden Tenkid Edilme Serencamına Örnek: Norman Calder’ın Muvatta’ ı Tarihlendirmesine Yöneltilen Eleştiriler”, İlahiyat Akademi Dergisi, s. 7-8 (2018), syf. 269-282. Makalenin  Özet kısmında da ifade edildiği gibi oryantalistlerin Muvatta‘ hakkında geniş bir literatür oluşmasına katkı sağlayacak kadar eser kaleme aldığını söylemek mümkündür. Rahile Kızılkaya Yılmaz tarafından yapılan bu araştırmada Wael b. Hallaq ve Harald Motzki’nin tenkidlerinden hareketle oryantalist paradigmanın kendi içerisindeki uyumuna ve tamamen aynı fikirde sahip olduklarına yönelik iddianın yol açacağı muhtemel hatalara dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Oryantalist paradigma içerisinde kalmak suretiyle üretilen her düşünce ve her görüş kaynağı olan paradigmadan izler taşısa da, oryantalist araştırmacıların birbirlerini zaman zaman eleştirdiği gerçeği de göz önünde bulundurulmak zorundadır. Erken döneme ait...

Makale Değerlendirmesi: Mehmet Hayri Kırbaşoğlu, “At Gözlüklerini Çıkararak Nebevi Sünnete Bakmak: Nano Gelenekten Mikro Geleneğe – Bir Kitap Üzerine Notlar”, İlahiyat Akademi Dergisi, s. 7-8 (2018), syf. 83-131. Mehmet Hayri Kırbaşoğlu tarafından kaleme alınan bu makalede editörlü olarak telif edilen The Sunnah and Its Status in Islamic Law – The Search for a Sound Hadith  [1] başlıklı kitabın değerlendirmesine ve kısa özetine yer verilmiştir. Bu eser bir giriş ve on makaleden oluşmaktadır. Tarihi seyir içerisinde farklı anlayışlar çerçevesinde hadisin İslam hukukundaki yerine dair bir araştırma ortaya koymayı hedefleyen bu kitap, Malikilik ve İmamiyye üzerine herhangi bir değerlendirme yapılmamasından dolayı Kırbaşoğlu tarafından eksik kalmış olarak görülmektedir. Kırbaşoğlu, sırasıyla her bir makaleyi kendi başlığı altında değerlendirmiş ve her başlık altında da ilgili makalenin özetini vermek suretiyle tenkide tabi tutmuştur. Makalenin bütününde olmasa da yer yer yaptığı müd...

Makale Değerlendirmesi: Mustafa Öztürk, “Sahabe, Kur’an ve Tefsir”, İlahiyat Akademi Dergisi, s. 7-8 (2018), syf. 133-161. Mustafa Öztürk tarafından kaleme alınan “Sahabe, Kur’an ve Tefsir” başlıklı makale tefsir-te’vil kavramlarının epistemolojik ayrımından hareketle sahabenin Kur’an-ı Kerim ayetlerinin yorumundaki konumu üzerinde durulmaktadır. Yazarın ifade ettiği üzere günümüzde tefsir kavramı ile te’vil kavramı genellikle aynı veya yakın anlamlarda kullanılmaktadır. Ancak İmam el-Matüridî’nin (ö. 333/944) naklettiği ayrım referans olarak alındığında bu iki kavram arasında epistemolojik olarak bir fark görülmektedir. Matüridî’ye göre tefsir, nüzul ortamında Kur’an’ın ilk muhatap kitleye ne söylediğini keşfetme çabasıdır. Buna göre sahabe neslinin Kur’an-ı Kerim’i anlama gayreti ve Hz. Peygamber’in kontrolündeki yorumlama çabası tefsir olarak adlandırılmakta, böylelikle bu kavram ilk nesil ile sınırlı kalmaktadır. Buna karşılık olarak ise te’vil, hali hazırda vuku bulan ve gelecek...

“Zorlaştırmayınız, kolaylaştırınız…” Hadisinin Buhârî’nin el-Câmiu’s-Sahîh’ i Bağlamında Tahrîci Asıl Hadis حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو التَّيَّاحِ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «يَسِّرُوا وَلاَ تُعَسِّرُوا، وَبَشِّرُوا، وَلاَ تُنَفِّرُوا» Muhammed b. Beşşâr (ö. 252) à Yahyâ b. Saîd el-Kattân (ö. 198) à Şu‘be b. el-Haccâc (ö. 160) à Ebû’t-Teyyâh (ö. 128) à Enes b. Mâlik (ö. 93) (Buhârî İlim, 11) Buhârî’deki Diğer Rivâyetleri حَدَّثَنَا يَحْيَى، حَدَّثَنَا وَكِيعٌ، عَنْ شُعْبَةَ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي بُرْدَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، بَعَثَ مُعَاذًا وَأَبَا مُوسَى إِلَى اليَمَنِ قَالَ: «يَسِّرَا وَلاَ تُعَسِّرَا، وَبَشِّرَا وَلاَ تُنَفِّرَا، وَتَطَاوَعَا وَلاَ تَخْتَلِفَا» Yahyâ b. Maîn (ö. 233) à Vekî‘ b. el-Cerrâh (ö. 197) à Şu‘be b. el-Haccâc à Saîd b. Ebî ...